مخالفت عامهمخالفت یکی از اخبار متعارض با آرای اهل سنت یا روایات منقول از آنها را مخالفت عامه گویند. ۱ - تعریفمخالفت عامه، از مرجحات سندی است که جهت صدور را تقویت می‌کند و به معنای مخالفت یکی از دو یا چند حدیث متعارض با اخبار منقول از عامه یا آرای علمای عامه بوده و سبب ترجیح خبر مخالف عامه، یا فتوای مخالف آنها می‌شود؛ برای مثال، اهل سنت، قرائت سور عزائم (سوره‌های دارای سجده واجب) را در نماز، جایز می‌دانند. اما در متون روایی شیعه دو روایت است که یکی قرائت سور عزائم را در نماز جایز می‌داند و دیگری جایز نمی‌داند. در مقام ترجیح، حدیث دوم را، چون مخالف نظریه عامه است، راجح و مقدم دانسته‌اند. ۲ - دلیل ترجیحعلت ترجیح خبر مخالف عامه هنگام تعارض اخبار این است که در خبر موافق عامه، احتمال تقیه وجود دارد، در حالی که در حدیث مخالف عامه چنین احتمالی وجود ندارد. هم چنین، روایتی از امام صادق علیه‌السّلام در این باره وجود دارد که از راوی سؤال می‌کند آیا می‌دانی چرا امر کردم به خلاف قول عامه عمل کنید؟ عرض کرد: خیر، فرمود: چون دشمنان و مخالفان حضرت علی علیه‌السّلام از خود آن حضرت نظر ایشان را می‌پرسیدند و پس از آگاهی از نظر ایشان، به عمد به خلاف آن فتوا داده و عمل می‌کردند. [۱]
فرائد الاصول، ج۲، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ص (۸۰۸-۸۰۴).
[۳]
الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ایروانی، باقر، ج۴، ص۴۵۰.
[۶]
تحریر المعالم، مشکینی، علی، ص۲۲۹.
[۷]
علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، مغنیه، محمدجواد، ص۴۴۴.
[۸]
منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۸، ص۱۲۵.
[۱۰]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۳، ص۵۰۹.
[۱۱]
شرح رسائل، محمدی، علی، ج۷، ص (۳۰۴-۲۷۹).
۳ - عناوین مرتبطمعیار مخالفت عامه. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۰۸، برگرفته از «مخالفت عامه». رده‌های این صفحه : مرجحات سندی (اعم)
|